Γράφει ο Δημήτρης Θρακιώτης – Ιστορικός
Σήμερα βρισκόμαστε 203 χρόνια από την εκδήλωση της Ελληνικής Επανάστασης, που αποτελούν προϊόν ενός μακροχρόνιου απελευθερωτικού αγώνα. Ενός αγώνα που κορυφώθηκε με την Επανάσταση του 1821. Η τελευταία αναμφισβήτητα υπήρξε η κορωνίδα της αυταπάρνησης και της δίψας των Ελλήνων για ελευθερία. Αυτή η δίψα όμως, ήταν παρούσα σε όλη τη διάρκεια της μακραίωνης σκλαβιάς. Τη δίψα αυτή σκιαγραφούν οι 123 καταμετρημένες ιστορικά επαναστάσεις που έλαβαν χώρα σε διάφορα σημεία του Οθωμανικού κράτους. Οι πρώτες προσπάθειες των Ελλήνων για αποτίναξη του ζυγού ξεκίνησαν το 1481, μόλις 28 χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από Μανιάτες αγωνιστές. Η επανάσταση αυτή γρήγορα καταπνίγηκε, παρόλα αυτά ακολούθησαν πολλές ακόμα προσπάθειες μέχρι το 1821. Όλες πνίγηκαν στο αίμα. Όμως δεν επρόκειτο για αίμα, αλλά για το σπόρο της ελευθερίας που κάθε αγωνιστής είχε σπείρει με τη γενναιότητά του. Και ο σπόρος αυτός δεν έμελλε να καρποφορήσει παρά μόνο τέσσερις ολόκληρους αιώνες μετά την πρώτη εξέγερση. Όλες οι προηγούμενες 123 αποτυχημένες επαναστάσεις δεν αποτέλεσαν ποτέ την τελική ήττα. Χάθηκαν μάχες, όχι όμως και ο πόλεμος.
Την τιμή τους οι Έλληνες τη διέσωσαν σε καθεμιά ξεχωριστά από όλες αυτές τις μάχες. Το μαρτυρούν τα ίδια τα λόγια των Ελλήνων που διασώθηκαν μετά την κατάρρευση και την ήττα στη μάχη του Πέτα: Το παν απωλέσαμε πλην της τιμής. Αυτά τα λόγια μετέφερε η μικρή ομάδα των διασωθέντων από τη μάχη στον επικεφαλής Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
Παρά τις αποτυχίες λοιπόν, οι αγωνιστές κράτησαν πάντοτε υψηλό το φρόνημα της ελευθερίας, της ενότητας και της τιμής. Αυτό το φρόνημα ήταν που γέμιζε με δύναμη όλους τους Έλληνες πριν από κάθε μάχη, έτσι ώστε να δίνουν νόημα ακόμα και σε κάθε μάταιη διεκδίκηση. Μάταιη διεκδίκηση από τη σκοπιά των πιθανοτήτων, καθόλου μάταιη όμως στη συνείδηση των αγωνιστών, με παραδείγματα όπως της ηρωικής εξόδου του Μεσολογγίου, της καταστροφής των Ψαρών και της Χίου, όπως του ολοκαυτώματος της Μονής Αρκαδίου, που έγιναν σύμβολα ηρωισμού και αυτοθυσίας ανθρώπων που διεκδικούσαν την ελευθερία όχι τη δική τους, αλλά των απογόνων τους. Διεκδικούσαν τη διατήρηση και τη συνέχεια του Έθνους και της Εθνικής Ταυτότητας. Όχι για να τη βιώσουν οι ίδιοι, αλλά για να τη μεταλαμπαδεύσουν στις επόμενες γενιές. Όλα τα παραπάνω έχουν να μας διδάξουν πολλά: για την ιστορία μας, τις αξίες, για τα ιδανικά μας, και για την ιδιοσυγκρασία μας ως έθνος. Σε κάποιους όμως δημιουργούνται ερωτήματα: όλα τα παραπάνω γίνονται αντιληπτά σήμερα; Έχουμε τελικά συναίσθηση των συμβολισμών αυτής της επετείου; Γιατί καθιερώθηκε; Ποια σύμβολα τη συνοδεύουν;
Αντί λοιπόν, να εισέλθουμε για μια ακόμα φορά σε έναν στείρο ρητορικό δογματισμό σχετικά με τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, θα ήταν προτιμότερο να στοχαστούμε για λίγο στα παραπάνω ζητήματα. Ένα έθνος υπόδουλο κατάφερε να αποδώσει νόημα στη ματαιότητα και μέσα από αυτό πέτυχε να κληροδοτήσει αμέτρητα αγαθά σε όλες τις επόμενες γενιές μέχρι και σήμερα. Ελευθερία, ενότητα, τιμή, αυταπάρνηση, ηρωισμός. Αξίες που διέπουν ακόμα και σήμερα το λαό μας. Παρά τις δύσκολες εποχές που διανύουμε, οι Έλληνες στις κατάλληλες περιστάσεις δεν παύουμε στιγμή να υπενθυμίζουμε σε όλες τις κατευθύνσεις ότι έχουμε κληρονομήσει όλα αυτά τα ιδανικά. Επομένως, δεν υπάρχει κάτι λιγότερο από το να αναλογιζόμαστε, σε κάθε επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, ότι όλα τα παραπάνω τα οφείλουμε στους ήρωες προγόνους μας και στο πνεύμα που αυτοί μας κληροδότησαν. Η 25η Μαρτίου είναι μια μέρα μνήμης, τιμής και στοχασμού. Ημέρα μνήμης και τιμής για όλους εκείνους που με το πάθος και το αίμα τους έδωσαν σε εμάς τη δυνατότητα να βιώνουμε την ανεκτίμητη αξία της ελευθερίας. Για όλους εκείνους που συναισθάνθηκαν το αδιανόητο για πολλούς, ότι η ανεκτίμητη αξία της ζωής δεν έχει τελικά καμία αξία μπροστά στην ελπίδα μιας ελεύθερης ζωής. Αυτοί δεν ήταν μόνο επιφανείς ήρωες, οπλαρχηγοί και απλοί αγωνιστές. Ήταν ακόμα απλοί άνθρωποι, γυναίκες και μικρά παιδιά που ύψωσαν το ανάστημα και το φρόνημα του πιο γενναίου αγωνιστή. Η 25η Μαρτίου, είναι παράλληλα και ημέρα στοχασμού. Είναι ημέρα οφειλής μας απέναντι στο παρελθόν, της αναγκαιότητας να επαινούμε και να τιμούμε ενσυνείδητα όλους εκείνους που έγιναν παράδειγμα αυτοθυσίας για εμάς. Θα πρέπει να αναλογιστούμε
ότι ο καθένας από εμάς, από τη θέση που βρίσκεται ότι μπορεί να βάλει ένα μικρό λιθαράκι με το έργο του στη συνέχιση και τη διαιώνιση των ιδανικών που μας άφησαν ως παρακαταθήκη οι πρόγονοί μας. Άλλωστε, οι συμβολισμοί και οι αξίες της Ελληνικής Επανάστασης θα μας δείχνουν πάντοτε την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε.
Το μήνυμα της 25ης Μαρτίου παραμένει πάντα ζωντανό, διαχρονικό και επίκαιρο. Μας διδάσκει την ανίκητη δύναμη της αστείρευτης δίψας για ελευθερία και ανεξαρτησία. Η επέτειος της απαράμιλλης ανδραγαθίας του 1821δεν αποτελεί μόνο υποχρέωση μνήμης, αναγνώρισης και τιμής.
Συνιστά παράλληλα ανεξάντλητη πηγή διδαχής και έμπνευσης για το μέλλον της πατρίδας μας και αναδεικνύει ως πρόταγμα, επιτακτικότερα από ποτέ, την ανάγκη για εθνική ενότητα και ομοψυχία. Ας παραμείνουμε λοιπόν, άξιοι συνεχιστές των προγόνων μας, έχοντας για οδηγό τα λόγια του Γέρου του Μοριά προς τους νέους στην Αρχαία Πνύκα: Εμείς φυτέψαμε το
δέντρο. Σε εσάς απομένει να το φροντίσετε για να μη ξεραθεί.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΕΛΛΑΔΑ. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΥΣ
ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ.