Γράφει ο Δημοσθένης Π. Δούκας
Μικρό χρονικό διάστημα απέμεινε πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης
του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και την ανάδειξη του επενδυτή που θα προχωρήσει
στην αξιοποίηση του μέσα ς ένα ταραγμένο και εκρηκτικό γεωπολιτικό σκηνικό.Όπως
επισημαίνει και το <<Liberal>>,μπορεί να χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να προχωρήσουν οι
διαδικασίες για τα περιφερειακά λιμάνια, η φετινή χρονιά όμως ήταν καθοριστική καθώς
προχώρησαν οι διαδικασίες για την πώληση ή κατά περίπτωση παραχώρηση των λιμένων
στην Καβάλα, στην Ηγουμενίτσα, στην Αλεξανδρούπολη, ενώ έρχονται το Ηράκλειο, ο
Βόλος και το Λαύριο.
Το κουβάρι της αξιοποίησης των λιμένων έχει ξετυλιχθεί πλέον και το επόμενο διάστημα θα
είναι καθοριστικό για το μετοχικό τοπίο όπως αυτό διαμορφώνεται μετά τις παραχωρήσεις,
καθώς στους διαγωνισμούς έχουν κατέβει μεγάλα διεθνή και ελληνικά σχήματα.
Αυτό που έχει αλλάξει λόγω των εξελίξεων στον πόλεμο της Ουκρανίας είναι ο
γεωστρατηγικός ρόλος της χώρας και των λιμένων της με πλέον βασικό το λιμάνι της
Αλεξανδρούπολης . Το λιμάνι έχει αποκτήσει αυξημένο γεωστρατηγικό χαρακτήρα, τόσο σε
ενεργειακό επίπεδο με το FSRU που κατασκευάζεται στην περιοχή, όσο και λόγω του
πολέμου στην Ουκρανία.
Εκεί οι διελεύσεις στρατιωτικών ΝΑΤΟϊκων φορτίων σε συνδυασμό με την ένταση στα
στενά των Δαρδανελίων που πηγάζει από τη στάση της Τουρκίας, προσδίδουν εικόνα
υψίστης σημασίας στρατιωτικού κόμβου για το λιμάνι. Επιπρόσθετα ο ρόλος του λιμανιού
στις διεθνείς μεταφορές δεδομένης της ρευστότητας στη Μαύρη Θάλασσα και τα στενά του
Βοσπόρου, είναι σημαντικός και οι σχεδιασμοί το διασυνδέουν δια των συνδυασμένων
μεταφορών (πλοίο, σιδηρόδρομος, αυτοκινητόδρομος) με τα λιμάνια της Βουλγαρίας και
της Ρουμανίας στη Μαύρη Θάλασσα και το Δούναβη, και τις χώρες της Βαλτικής.
Για αυτό και οι δύο κοινοπραξίες που υπέβαλαν δεσμευτικές προσφορές έχουν έντονο το
αμερικανικό στοιχείο. Πρόκειται για το σχήμα Black Summit-Euroports-EFA-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
και την Quintana Από την άλλη το τίμημα που έδωσε ο Γκριμάλντι άνω των 84 εκατ. για
την Ηγουμενίτσα έφερε χαμόγελα στη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ και έδειξε τη σημαντικότητα
των ελληνικών λιμένων.
Τώρα η μάχη θα δοθεί για το Ηράκλειο όπου ο Ιταλός μεγιστάνας συμμετέχει μαζί με
άλλους 7 διεκδικητές. Να σημειωθεί ότι στο α’ τρίμηνο του 2023 τοποθετείται η καταληκτική
ημερομηνία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών στο πλαίσιο του σχετικού
διαγωνισμού για το Ηράκλειο. Η γεωστρατηγική θέση του κρητικού λιμανιού στο κέντρο
της νοτιοανατολικής Μεσογείου, οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε αυτό, η
δυνατότητα ανάπτυξης μικρού διαμετακομιστικού κέντρου εμπορευματοκιβωτίων, καθώς
και η καθιέρωσή του τα τελευταία χρόνια σε λιμένα εκκίνησης (home porting) για την
κρουαζιέρα αποτελούν μαγνήτη για τους επενδυτές. Έπονται δε ο Βόλος και το Λαύριο ενώ
τρέχουν διαδικασίες και για μικρότερα λιμάνια όπως της Μυκόνου αλλά και για Μαρίνες
όπως στην Πύλο που αναμένουμε νεότερα στις 4 Νοεμβρίου και στην Κέρκυρα.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν δύο κείμενα του Τάσου Τέλλογλου.
Το πρώτο δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο και αναφέρει τα εξής:
<<Το λιμάνι δεν γεμίζει το μάτι – ένας μώλος είναι. Αλλά η θέση του είναι μοναδική. Γι’ αυτό
Ηνωμένες Πολιτείες και Ρωσία το είχαν πάντα στο μάτι. Οι Ρώσοι διεκδικούσαν εδώ το
άνοιγμα προξενείου, κάτι που πέτυχαν. Αντίθετα δεν τα κατάφεραν με τον αγωγό ρωσικού
πετρελαίου που σχεδίαζαν να έρχεται από το Μπουργκάς της Βουλγαρίας και να καταλήγει
στην Αλεξανδρούπολη – η κατασκευή του ματαιώθηκε από την κυβέρνηση του Γιώργου
Παπανδρέου. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της πόλης μιλάει ρωσικά και οι
προσπάθειες διείσδυσης της Ρωσίας εδώ, ιδιαίτερα τα χρόνια της διακυβέρνησης
ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, ήταν συστηματικές – κάτι που τις παραμονές της υπογραφής της
συμφωνίας των Πρεσπών συνομολόγησε και ο ΣΥΡΙΖΑ, με τις απελάσεις Ρώσων
διπλωματών που ενόχλησαν γιατί ήταν ιδιαίτερα δραστήριοι στο λιμάνι της ΘράκηςΗ
ρωσική επιρροή στην Αλεξανδρούπολη. Όχι μακριά από την Αλεξανδρούπολη, στη Νέα
Καρβάλη, το 2014 ο τζουντόκα του Πούτιν Αρκάντι Ρότενμπεργκ επιδίωξε να αγοράσει το
λιμάνι της πόλης με το εργοστάσιο λιπασμάτων – χωρίς επιτυχία, καθώς ο Λαυρέντης
Λαυρεντιάδης δεν το πουλούσε.
Την ίδια χρονιά ο Δημήτρης Κοπελούζος, επικεφαλής του ομώνυμου ομίλου, πάει με τη
Gazprom στη διαιτησία στη Στοκχόλμη, για τους όρους της συνεργασίας του ρωσικού
κολοσσού με τη δική του εταιρεία Prometheus Gas, η οποία είναι ο προνομιακός
συνεργάτης της Gazprom στην Ελλάδα. H διαιτησία αυτή, που για πολλούς στην αγορά
είναι «για τα μάτια του κόσμου», λήγει με εξωδικαστικό συμβιβασμό. Οι σχέσεις του
Δημήτρη Κοπελούζου με τη Ρωσία και μετά τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία παραμένουν
στενές: εκμεταλλευόταν μέχρι πρόσφατα με την Fraport το αεροδρόμιο της Αγίας
Πετρούπολης, ενώ εξακολουθεί να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εμπορία φυσικού
αερίου, πουλώντας ρωσικό αέριο. Η εταιρεία του Prometheus Gas αναφέρεταιPrometheus
Gas στη Wikipedia ως «ελληνορωσική», αφού η Gazprom έχει το 50%, με το άλλο 50% να
ελέγχεται από τη δική του εταιρεία ΠΥΡΣΟΣ.
H Τράπεζα του Εύξεινου Πόντου, που έδωσε στην Prometheus μία εγγυητική επιστολή 50
εκατ. δολαρίων για ένα κοινό project με την Gazprom στα τέλη του 2019, αναφέρειProject
Summary: Prometheus Gas | Black Sea Trade and Development Bank ότι σκοπός του
εγχειρήματος ήταν η εμπορία ρωσικού φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Τέτοιες επιστολές δεν
δίνονται από τη διακρατική αυτή τράπεζα χωρίς πολιτική υποστήριξη – σε αυτήν την
περίπτωση της ελληνικής και της ρωσικής κυβέρνησης. Παρόλα αυτά ο παλιός πρέσβυς
των ΗΠΑ στην Αθήνα Τσαρλς Ρις χαρακτήριζεDIMITRIOS COPELOUZOS AND THE
COPELOUZOS GROUP: GAZPROM BY ANY OTHER NAME? | Public Library of US
Diplomacy τον Δημήτρη Κοπελούζο ήδη το 2007 «ρεαλιστή επιχειρηματία», που φοράει
«πολλά καπέλα», κρούοντας ταυτόχρονα τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανότητα να
οδηγήσει η σχέση του με την Gazprom σε «μονομερή εξάρτηση της χώρας από το ρωσικό
φυσικό αέριο». H Prometheus Gas υπολόγιζε ότι μετά το τέλος του συμβολαίου με την
Gazprom το 2016 θα μπορούσε να ανανεώσει με ακόμα καλύτερους όρους και να
προμηθεύει την ελληνική αγορά με περισσότερο φυσικό αέριο. Θυμάμαι σε μία συνάντησή
μας το 2014 με τον Δημήτρη Κοπελούζο να μου λέει ότι ακόμα και ο αγωγός TAP από το
Μπακού, που κατασκεύασαν και λειτουργούν δυτικές εταιρείες μαζί με το Αζερμπαϊτζάν,
δεν θα είχε τη δυνατότητα να γεμίσει με φυσικό αέριο, αν δεν αγόραζαν από την Gazprom
ρωσικό φυσικό αέριο.
Mε βάση τις οικονομικές καταστάσεις του 2019, η Prometheus είχε 31 εργαζόμενους, υγιή
οικονομικά και είχε διαθέσει στην ελληνική αγορά 710 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου
από τα 3,5 δισεκατομμύρια που χρησιμοποιεί η χώρα μας κάθε χρόνο. «Σχετικές
συμβάσεις υπογράφηκαν με πελάτες διαφόρων κατηγοριών, όπως είναι οι ανεξάρτητοι
ηλεκτροπαραγωγοί (Elpedison και Ήρων), εταιρείες παροχής αερίου (ΕΠΑ Αττικής, ΕΠΑ
Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας), διυλιστήρια (Motor Oil Hellas) και βιομηχανίες (ΕΛΒΑΛ και
λοιπές). Μέτοχοι στους περισσότερους απ’ αυτούς τους πελάτες είναι μεγάλες εταιρείες του
εξωτερικού, όπως η Edison/EDF (στην Elpedison), η Engie και η Qatar Petroleum (στην
Ήρων) και η Eni (στην ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας), καθιστώντας εξαιρετικά
αξιόπιστο το χαρτοφυλάκιο πελατών της Εταιρείας», αναφέρεται στην ιστοσελίδα της
εταιρείας. Τα ντηλ του Δημήτρη Κοπελούζου συνήθως «δούλευαν», αλλά όχι πάντα: Στον
Μπουργκάς-Αλεξανδρουπολη έχασε χρήματα, ενώ και η εκτροπή του Αχελώου έμεινε στα
χαρτιά.
Ο ορίζοντας για τα ντηλ του Δημήτρη Κοπελούζου μετά την Κριμαία στένεψε. Έπρεπε για
πολλούς λόγους να διαφοροποιηθεί από την μονοκαλλιέργεια του ρωσικού φυσικού
αερίου, πράγμα που έκανε. Στις συναντήσεις μας συζητούσαμε περισσότερο για
εστιατόρια, αεροδρόμια και ανεμογεννήτριες. Αλλά η σταθερά παρέμενε το αέριο της
Gazprom.
Η τελική ευθεία
Το 2020 το ΤΑΙΠΕΔ αποφάσισε να πουλήσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Την άνοιξη
του 2021 ανακοίνωσε ότι προεπιλέχθηκαν τέσσερα γκρουπ για τη διεκδίκηση του λιμανιού:
-QUINTANA INFRASTRUCTURE & DEVELOPMENTHome – Quintana, που
αντιπροσωπεύει μία ομάδα Τεξανών επενδυτών από τον χώρο του πετρελαίου.
-Κοινοπραξία CAMERON S.A – GOLDAIR CARGO AE – BOLLORE AFRICA LOGISTICS.
Στο σχήμα αυτό συμμετέχει και ο όμιλος Κοπελούζου.
-Κοινοπραξία INTERNATIONAL PORT INVESTMENTS ALEXANDROUPOLIS, η οποία
απαρτίζεται από τις εταιρείες BLACK SUMMIT FINANCIAL GROUPBlackSummit Financial
Group – EUROPORTS – EFA GROUP και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
-ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΟΛΘ), συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη.
Από την πρώτη στιγμή τα δύο φαβορί ήταν για διαφορετικούς λόγους οι δύο πρώτες
κοινοπραξίες, παρά το γεγονός ότι κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζαν τα σχήματα
BlackSummit και Quintana «μικρά» για τη σημασία του έργου. Τον Μάιο η BlackSummit
πήρε το λιμάνι της Καβάλας, το δεύτερο σημαντικότερο της περιοχής – άρα οι πιθανότητες
να κερδίσει την Αλεξανδρούπολη ήταν μάλλον περιορισμένες.
Στις συνθήκες του ουκρανορωσικού πολέμου ο Σαββίδης ήταν εύκολος αντίπαλος. Ο ίδιος
μάλιστα δέχθηκε να μείνει εκτός της διεκδίκησης του λιμανιού πολύ νωρίς. Για τον
Κοπελούζο τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ουδέποτε του είπε
–με εξαίρεση το διάστημα μετά τις 10 Αυγούστου– ότι οι Αμερικανοί δεν τον ήθελαν στο
λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Η επιχειρηματολογία των εταιρειών στις οποίες συμμετείχαν
αμερικανικά συμφέροντα (Quintana, BlackSummit) βρήκε ευήκοα ώτα, όταν στις 25 Ιουλίου
2022 η Damco Energy, τελικός δικαιούχος της οποίας είναι ο Χρήστος Κοπελούζος,
συνήψε joint venture με την Prometheus Gas (που θυμίζουμε ότι ανήκει κατά 50% στην
Gazprom). Ο κ. Κοπελούζος και η Τατιάνα Φελίκσοβνα Περέιμα εξουσιοδοτήθηκαν να
διαπραγματευθούν τη συμφωνία των δύο εταιρειών, που οι Αμερικανοί χαρακτηρίζουν
κερκόπορτα για την είσοδο της Gazprom στο λιμάνι. H Περέιμα, που είναι σύμβουλος του
διευθύνοντος συμβούλου της Gazpromexport, είχε πόστα διοίκησης σε ρωσικές
πετρελαϊκές εταιρείες όπως η ΣΙΜΠΟΥΡ και ΒΙΑΧPLENСАЙТ ПАО «СИБУР ХОЛДИНГ» |
СИБУР.
Στα τέλη Ιουλίου εξέπνεε η προθεσμία για προσφορές, αλλά δόθηκε μία παράταση μέχρι
τις 22 Σεπτεμβρίου. Η χρονική απόσταση της απόφασης για το joint venture από την
εκπνοή της τελικής προθεσμίας για τις προσφορές οδήγησε την αμερικανική πρεσβεία
αλλά και τον γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ, που επισκέφθηκε την Αθήνα τον Αύγουστο,
να διατυπώσουν σε «πολύ υψηλό επίπεδﻨτις αντιρρήσεις τους για την δυνατότητα να
«μπει η Gazprom από την πίσω πόρτα στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης».
Ο Δημήτρης Κοπελούζος με κάποιες κινήσεις τις τελευταίας στιγμής που περιλάμβαναν και
συνεννοήσεις με πρόσωπα «κοντά στον Αμερικανό πρόεδρο» επιδίωξε να «γυρίσει την
παρτίδα», αλλά ήταν αργά – μάλιστα αυτές έγιναν την ώρα που εκδηλωνόταν η
πετυχημένη ουκρανική αντεπίθεση στο Χάρκοβο και η Ρωσία σκλήραινε τη θέση της στην
ιδιότυπη διαπραγμάτευση με τη Δύση για τους όρους παροχής φυσικού αερίου από τον
χειμώνα. Έτσι παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον Μάιο εγκαινίασε
τον FSRU, τον πλωτό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στον
οποίον η κόρη του κ. Κοπελούζου Ερμίνα συμμετέχει με 20% –μία σαφής ένδειξη ότι το
λιμάνι θα περνούσε στα χέρια του Κοπελούζου– τόσο ο παλαίμαχος επιχειρηματίας όσο
και η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να στάθμισαν λανθασμένα την γεωπολιτική συγκυρία:
«Δεν μπορείς να είσαι σε αυτή τη φάση και με τον Αμερικανό και με τον Ρώσο, δεν γίνεται
πουθενά, ούτε στην Αλεξανδρούπολη», είπε στο inside story μια κυβερνητική πηγή που
ήθελε να παραμείνει ανώνυμη.>>
Το δεύτερο δημοσιεύθηκε στις αρχές του Οκτωβρίου , έχει τίτλο<<Σκιές από μια χρεοκοπία
στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης>> και αναφέρει τα εξής:
<<Ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης γίνεται ένα σταυρόλεξο
για δυνατούς λύτες, καθώς το μέλος μίας από τις δύο κοινοπραξίες που έχουν απομείνει,
το οποίο έχει τη μεγαλύτερη τεχνική επάρκεια για να «τρέξει» ένα λιμάνι, φαίνεται να
αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 2022 το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε δύο δεσμευτικές προσφορές από τις
κοινοπραξίες που έδειξαν ενδιαφέρον για την αγορά του 67% του λιμανιού της
Αλεξανδρούπολης, μετά τον αποκλεισμό των κοινοπραξιών , όπως είχαμε γράψει στο
inside story, διότι που οι Αμερικάνοι ζητούσαν να μην πάρουν μέρος και συνδέονται με
ρωσικά συμφέροντα (Όμιλος Κοπελούζου και ΟΛΘ). Σύμφωνα με πληροφορίες του inside
story, το δημόσιο δεν έχει ιδιαίτερες προσδοκίες από τον διαγωνισμό αυτό, όπως π.χ.
συνέβη με το πολύ εμπορικότερο λιμάνι της Ηγουμενίτσας, όπου η Γκριμάλντι έδωσε πριν
από έναν μήνα 100 εκατ. ευρώ για να το αγοράσει.
Όποιος κερδίσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θα πρέπει να το λειτουργήσει για 42
χρόνια. Οι δύο κοινοπραξίες είναι:
International Port Investment Alexandroupolis, μία κοινοπραξία της Black Summit
Financial Group INC, Europort Group BV, EFA Group και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Quintana Infrastracture and Development μέσω της Liberty Port Holdings Single
Manager SA.
Για την κοινοπραξία International Port Investment Alexandroupolis, η συμμετοχή της
Europort είναι απολύτως αναγκαία, καθώς είναι ο operator που έχει τη μεγαλύτερη
εμπειρία από όλους τους εμπλεκόμενους στη λειτουργία λιμανιών (operation). Η εταιρεία
λειτουργεί πάνω από 35 λιμάνια – στο Βέλγιο, το Ρόστοκ της Ανατολικής Γερμανίας, το
Ιζμίτ της Τουρκίας, τη Βουλγαρία αλλά και την Κίνα. Μέτοχος της Europort είναι η R
Logitech SAM, που είναι 100% θυγατέρα της Monaco Resources Group (MRG).
Μερικοί από τους βασικούς αξιωματούχους της MRG έχουν καταδικασθεί στη Γερμανία
(για απάτη που οδήγησε σε χρεοκοπία) και σε μία χώρα της Αφρικής. Aλλά αυτό είναι για
την εταιρεία σήμερα το μικρότερο πρόβλημα.
Την περασμένη εβδομάδα, μία εταιρεία του ομίλου στον οποίον ανήκει η Europort, η
Metalcorp Group, που έχει έδρα το Βέλγιο, δεν μπόρεσε να πληρώσει ένα ομόλογο που
είχε αναρτηθεί και το εμπορεύονται στο χρηματιστήριο του Βερολίνου (ISIN DE
000A19MDV0). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το «βύθισμα» του χρηματιστηρίου στο Μονακό,
όπου έχει την έδρα της η μητρική των δύο εταιρειών, MRG. Η αγορά θεώρησε –και
σωστά– ότι τα χρέη μητρικής και θυγατρικών είναι συνδεδεμένα με ρήτρες cross default
(σ.σ.: η στάση πληρωμών της μίας εταιρείας επηρεάζει τις άλλες εταιρείες του
συγκεκριμένου ομίλου, καθώς τα χρέη αλλά και η επιχειρηματική τους δραστηριότητα είναι
διασυνδεδεμένα). Η μητρική MRG δημιουργήθηκε το 2011, έχει 5.500 εργαζόμενους και
έναν κύκλο εργασιών που διπλασιάσθηκε τη διετία 2017-2019 από 656 εκατομμύρια σε
1,02 δισ. Το 2020 το κοντέρ έγραψε 1,5 δισ. ευρώ και σήμερα φτάνει τα 2 δισ. Η MRG
παρουσιάζεται, όπως συμβαίνει συχνά, εγγυητής κάθε χρέους άνω των 10 εκατομμυρίων
στερλινών – το ομόλογο που δεν πληρώθηκε αφορά ένα ύψος 69 εκατομμυρίων, δηλαδή
επταπλάσιο.
Όπως ενημέρωσε η Monaco Resources στις 12 Οκτωβρίου τους δανειστές της η
Metalcorp, η μη πληρωμή του χρέους οφείλεται στην αδυναμία της κυβέρνησης της
Γουινέας να πληρώσει συμβατική της υποχρέωση. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι δεν έχει
πρόβλημα ρευστότητας, αλλά με έναν κύκλο εργασιών 2 δισεκατομμυρίων του ομίλου,
είναι απορίας άξιο πώς δεν βρίσκει 70 εκατομμύρια να πληρώσει τα ομόλογά της.
Οι τύχες της MRG καθορίζονται από τον Γερμανό Άξελ Φίσερ και την Γαλλολιβανέζα
Πασκάλ Γιούνες. Ο νόμος του Μονακό επιβάλλει κάθε εταιρεία να έχει δύο μετόχους, όμως
η Γιούνες παρουσιάζεται να είναι η μόνη τελική δικαιούχος. Η MRG εμφανίζει δύο ακόμα
διευθυντές εκτός από τη Γιούνες, τον Γερμανό σύζυγό της Άξελ Φίσερ και έναν Έλληνα,
τον Γιάννη Ζαΐμη.
Ο Φίσερ, που έχει γεννηθεί στο Αμβούργο της δυτικής Γερμανίας, έχει μια εξαιρετικά
πολύπλοκη βιογραφία, καθώς μπήκε στην περιπέτεια των εξαγορών των περιουσιακών
στοιχείων της πρώην Ανατολικής Γερμανίας μετά την κατάρρευση του υπαρκτού
σοσιαλισμού. Το 1996 αγόρασε το Χυτήριο Αλουχέτ, ανάμεσα στο Μαγδεμβούργο και την
Χάλλε της Σαξονίας-Ανχάλτης, από το γερμανικό ΤΑΙΠΕΔ, την Τρόιχαντ, με στόχο να
σωθούν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας και οι θέσεις εργασίας. Ήταν μια επιχείρηση
που οι τοπικοί πολιτικοί ήθελαν να διασώσουν πάση θυσία, δίνοντας στους νέους
ιδιοκτήτες επιδοτήσεις αξίας ύψους 250 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων (κάπου 125
εκατομμύρια ευρώ) για να ορθοποδήσει. Η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής ανταγωνισμού όμως ζήτησε τις επιδοτήσεις πίσω από την τοπική κυβέρνηση
και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο Βερολίνο. Και κάπως έτσι η υπόθεση κατέληξε στο
δικαστήριο, όπου αποδείχθηκε ότι, όπως γινόταν συχνά εκείνη την περίοδο στη Γερμανία,
μια σειρά ενισχύσεων έρρεαν προς συμβούλους αμφίβολης χρησιμότητας. Το 2006 ο
Φίσερ καταδικάσθηκε για απάτη που οδήγησε στην παρ’ ολίγον χρεοκοπία της
μεταλλουργικής επιχείρησηςWende in den Ruin | WELT στη Σαξονία-Ανχάλτη. Η ιστορία
είχε και συνέχεια, καθώς ένα περιοδικό, το African Intelligence, θέλησε με αφορμή την
αλλαγή του μικρού ονόματος του Φίσερ –έκοψε το Βαλεντίν που ήταν το μικρό του όνομα
και διατήρησε το μεσαίο του, Άξελ– να «σκαλίσει» το παρελθόν του στην Ανατολική
Γερμανία. O Φίσερ υπεραντέδρασε, προσφεύγοντας σε γαλλικό δικαστήριο για να
αποτρέψει τη δημοσίευση. Το δικαστήριο δικαίωσε το περ ιοδικό.
O Φίσερ δραστηριοποιείται τώρα στην Αφρική . Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, αυτός
και τρεις συνεργάτες του έχουν κατηγορηθεί και καταδικαστεί από αρχές αφρικανικής
χώρας για αθέμιτη άσκηση επιρροής και απάτη.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον διαγωνισμό;
Τα ποινικά προβλήματα έχουν μόνο τυπική σημασία στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ. Το
inside story ζήτησε από την Europort να τοποθετηθεί για τα ζητήματα που αφορούν την
ιστορία της εταιρείας και των στελεχών της, αλλά δεν πήρε απαντήσεις – προφανώς και για
τον λόγο ότι η εταιρεία δεν μπορούσε να τοποθετηθεί δημόσια εν μέσω της εξέλιξης του
διαγωνισμού.
Oι ανταγωνιστές όμως της κοινοπραξίας στην οποίαν ανήκει η εταιρεία του Φίσερ φαίνεται
ότι έχουν δημιουργήσει πονοκεφάλους στο ΤΑΙΠΕΔ, που αυτή τη στιγμή εξετάζει τα
έγγραφα και των δύο πλευρών, καθώς προβάλλουν τα επιχειρήματα περί ποινικού
μητρώου του Φίσερ και χρεοκοπίας της συνδεδεμένης με τον όμιλο MRG εταιρείας
Metalcorp. Πηγές κοντά στο ΤΑΙΠΕΔ λένε ότι ακόμα και να μείνει η κοινοπραξία με ένα
μέλος λιγότερο, ο διαγωνισμός θα προχωρήσει. Η αλήθεια είναι ότι και η κοινοπραξία στην
οποία ανήκει η Europort υποστηρίζει σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις με εκπροσώπους της
ελληνικής κυβέρνησης ότι και η άλλη πλευρά δεν τήρησε μία ρήτρα μη ανταγωνισμού –
κάτι πάντως που η πλευρά Quintana δεν αποδέχεται.
Η διοίκηση της εταιρείας διαβεβαίωσε μετόχους και δανειστές τις προηγούμενες ημέρες ότι
θα πετύχει αναχρηματοδότηση του χρέους. Για το ΤΑΙΠΕΔ αυτό έχει μικρή σημασία, καθώς
η εταιρεία δεν είναι ο ηγέτης της κοινοπραξίας και μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί με
άλλη, εφόσον χρειασθεί. Δεν είναι η πρώτη φορά εξάλλου που θα γίνει. Κυβερνητικοί
παράγοντες ανέφεραν χθες το βράδυ στο inside story ότι και στην περίπτωση του καζίνο
του Ελληνικού, μία από τις εταιρείες της κοινοπραξίας που κέρδισε αντιμετώπισε δυσκολίες
ρευστότητας και τελικά οδηγήθηκε στην πτώχευση, χωρίς να κινδυνεύσει ο διαγωνισμός.
Ωστόσο, παραλείπουν να πουν ότι οι δυσκολίες αυτές παρατηρήθηκαν αφού είχε κλείσει ο
διαγωνισμός και όχι κατά τη διάρκειά του.
Πάντως, μεγαλύτερη απώλεια είναι η έλλειψη μιας εταιρείας με τεχνική επάρκεια στη
διαχείριση λιμανιών. «Αλλά στη διαχείριση περιλαμβάνεται πριν από όλα», όπως είπε στο
inside story βετεράνος τραπεζίτης με μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση δημόσιων
περιουσιακών στοιχείων που πουλιούνται, “και η διαχείριση του χρέους μιας εταιρείας”.