Αγγελική Κώττη
Κομψή και ελαφριά, εκπληκτική για την πολυπλοκότητα των διακοσμήσεων από κασσίτερο και χαλκό, σε απίστευτα καλή κατάσταση διατήρησης, με τα ίχνη των μαξιλαριών, των σκοινιών που κρατούν τα στεφάνι, ακόμη και των αποτυπωμάτων από στάχυα που είχαν τοποθετηθεί σε ένα κάθισμα, η ρωμαϊκή άμαξα που βρέθηκε στην Πομπηΐα εντυπωσιάζει.
Οι ανασκαφές της βίλας στο Civita Giuliana, ένα προάστιο της αρχαίας πόλης, που κατασκεπάστηκε και αυτό από την τέφρα και τα λοιπά υλικά της ηφαιστειακής έκρηξης, δεν σταματούν να εκπλήσσουν. Αυτή τη φορά έδωσαν μια υπέροχη άμαξα, βαμμένη σε κόκκινο χρώμα και καλυμμένο με ερωτικές διακοσμήσεις. Ίσως προοριζόταν για τελετουργίες κατά τη λατρεία της Δήμητρας ή της Αφροδίτης, ίσως όμως και για κάποιον αριστοκρατικό γάμο. «Για την Ιταλία είναι ένα Unicum (σ.σ μοναδικό φαινόμενο χωρίς παράλληλα)» δηλώνει στο Ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANA o Massimo Osanna, απερχόμενος διευθυντή του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας και επιστημονικός διευθυντής της ανασκαφής – «μια ανακάλυψη μεγάλης σημασίας για την πρόοδο της γνώσης του αρχαίου κόσμου”.
Τεχνογνωσία από τον Έβρο
Unicum στην Ιταλία, με παράλληλα στην Ελλάδα, όμως. Οι πέντε άμαξες που εντόπισε το 2002στη Μικρή Δοξιπάρα του Εβρου ο δρ Διαμαντής Τριαντάφυλλος, και ανασκάφηκαν υποδειγματικά, έχουν συντηρηθεί και προστατεύονται. Όπως λέει στο Liberal.gr ο σπουδαίος αρχαιολόγος, το έργο κατασκευής επιτόπιου μουσείου έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με προϋπολογισμό 11 εκατ. Ευρώ. Ο κ. Οσάνα έχει επικοινωνήσει με την εφορεία αρχαιοτήτων Εβρου, όπου υπηρετεί η συνεργάτις του κ. Τριαντάφυλλου Δόμνα Τερζοπούλου, προκειμένου να λάβει τεχνογνωσία για τις άμαξες. Ο κ. Τριαντάφυλλος μάς λέει πως το ιταλικό εύρημα φαίνεται να έχει ομοιότητες με την άμαξα Β από την ανασκαφή της Μικρής Δοξιπάρας.
«Στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ. τέσσερα μέλη μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων που πέθαναν διαδοχικά, αποτεφρώθηκαν και ενταφιάστηκαν στο ίδιο σημείο, κοντά στο δρόμο που οδηγούσε από την Αδριανούπολη στη Φιλιππούπολη. Στην ίδια θέση κατασκευάστηκε σταδιακά μεγάλος τύμβος, για να διατηρηθεί ανά τους αιώνες ζωντανή η μνήμη των νεκρών» σημειώνει για την ανασκαφή που ξεκίνησε το 2002 ο Διαμαντής Τριαντάφυλλος. Μαζί τάφηκαν και άλογα που έσερναν κάποτε τις συγκεκριμένες άμαξες.
Διακόσμηση με ερωτικό περιεχόμενο
Η άμαξα στην Πομπηία αποτελείται από ελαφρύ, βαμμένο ξύλινο πλαίσιο, το οποίο στηρίζεται σε τέσσερις σιδερένιους τροχούς, που συνδέονται μεταξύ τους με ένα μηχανικό σύστημα προηγμένης τεχνολογίας. Ο Μάσιμο Οσάνα πιθανολογεί πως το άρμα είχε ή επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για γάμο. Τα ίχνη σιτηρών ίσως να σήμαιναν, μαζί με τη λατρεία της Δήμητρας ή της Αφροδίτης, «την παρουσία στη βίλα μιας ιέρειας αυτών των λατρειών”. Θα μπορούσε, όμως, να είναι και παράκληση προς τη θεά για γονιμότητα. Οι διακοσμήσεις περιλαμβάνουν σειρά από έρωτες και ζευγάρια σατύρων και νυμφών που επιδίδονται σε αγκαλιάσματα και περιπτύξεις. Ίσως με αυτό μετακινούνταν κάποια ιέρεια, ή μια νύμφη είχε ή επρόκειτο να μεταφερθεί στο νέο της σπίτι.»
Αρχαιοκάπηλοι το είχαν πλησιάσει
Το όχημα που βρέθηκε στην Πομπηία γλίτωσε ως εκ θαύματος από τους αρχαιοκάπηλους που δρουν ανεξέλεγκτα στην περιοχή. Το νέο μαθεύτηκε στις 7 Ιανουαρίου τρέχοντος έτους και ο απερχόμενος διευθυντής της Πομπηίας ανέλαβε αμέσως ανασκαφική δραστηριότητα. Η ομάδα εργάστηκε Σαββατοκύριακα και αργίες, ώστε να μην προηγηθούν οι λαθρανασκαφείς.