Γράφει ο Δημοσθένης Π. Δούκας
Η τελευταία Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτει σημαντικές ανισότητες στις δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών, οι οποίες καταδεικνύουν την αύξηση του οικονομικού χάσματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού δαπανά 5,72 φορές περισσότερα από το φτωχότερο 20%, καταγράφοντας αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη διαφορά του 2022 που ήταν 5,39 φορές.
Το στοιχείο αυτό προκύπτει μεταξύ άλλων, από την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα, επίσης με την οποία:
Το 50% των νοικοκυριών δαπανούν περισσότερα από 1.315 ευρώ τον μήνα.
Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ενοικιασμένη κατοικία δαπανούν το 16,8% του προϋπολογισμού τους, κατά μέσο όρο, για ενοίκιο.
Το μερίδιο της μέσης δαπάνης για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά και στέγαση των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 55,8% των δαπανών των νοικοκυριών, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 24,8%.
Η υψηλότερη μέση ετήσια δαπάνη καταγράφηκε στην περιφέρεια Αττικής και ανήλθε σε 23.325,96 ευρώ, ενώ η χαμηλότερη στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος και ανήλθε σε 14.052,24 ευρώ.
Η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών το 2023 εμφανίζεται μειωμένη κατά 20,5% σε σύγκριση με το 2008.
O κίνδυνος φτώχειας απειλεί το 18,7% του πληθυσμού της χώρας, όταν στον υπολογισμό του δείκτη λαμβάνεται υπόψη μόνο η ισοδύναμη δαπάνη με τρόπο κτήσης την αγορά (17,4% το 2022), ενώ ο δείκτης μειώνεται στο 13,8% του
πληθυσμού (13,4% το 2022), όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης.
Πού δαπανούν τα νοικοκυριά
Το μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών, σε τρέχουσες τιμές, αφορά
στα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά (20,7%),
στη στέγαση (14,1%), και
στις μεταφορές (13,1%),
Το μικρότερο μερίδιο των δαπανών (3,4%) αντιστοιχεί στην εκπαίδευση και τα οινοπνευματώδη ποτά και καπνό.
Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές δαπανούν κατά μέσο όρο 1.386,73 ευρώ τον μήνα, ενώ αυτά που διαμένουν σε αστικές περιοχές 1.769,24 ευρώ. Επομένως, τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές δαπανούν, κατά μέσο όρο, 21,6% λιγότερο από τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αστικές περιοχές.
Τα νοικοκυριά που διαμένουν στην περιφέρεια Αττικής δαπανούν, κατά μέσο όρο, το 115,3% της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών της χώρας, ενώ αυτά που διαμένουν στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος το 69,5% αυτής.
Το 2023, σε σύγκριση με το 2022, τα νοικοκυριά που διαμένουν στην περιφέρεια Πελοποννήσου αύξησαν τις δαπάνες τους κατά μέσο όρο 13,6%, ενώ αυτά που διαμένουν στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου κατά 12,6%. Μείωση κατά 2,9% παρατηρήθηκε στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι μια οικογένεια καταναλώνει μηνιαίως 1.434,49 Ευρώ που αντιστοιχεί σε ποσοστό επι του μέσου % 85,1 .Τ αντίστοιχο ποσό πανελληνίως της μέσης
μηνιαίας δαπάνης ανέρχεται σε 1.685,28 Ευρώ. Δηλαδή η μέση οικογενειακή δαπάνη στην ΠΑΜΘ υστερεί της μέσης πανελλήνιας κατά 250,79 Ευρώ. Ένας δείκτης ο οποίος τεκμηριώνει ότι για να υπάρξει σύγκλιση με τον μέσο όρο της χώρας απαιτείται μια πολυδιάστατη περιφερειακή πολιτική στην ΠΑΜΘ που θα ενισχύσει ουσιαστικά τα εισοδήματα των πολιτών και την ανάπτυξη της κοινωνίας.